Türkiye’den neden büyük bir yazilim şirketi çikmiyor?

Ekşi Sözlük’teki Türkiye’den büyük yazılım firması çıkmama nedeni sorusuna benzer olarak bu soruyu sektörde çalışanlar olarak sıkça duyuyoruz. Bu kapsamda düşüncelerimi paylaşmak istedim.

Yazı mevcut sıkıntılardan bahsetse de ümitliyim, bahsedilen problemlerin çözülebileceğine ve ülkemizden büyük birçok büyük yazılım firması çıkacağına inanıyorum. Öncelikle yazılım şirketi

çok geniş bir kavram, biraz detaylandıralım. YAZILIM ŞIRKETLERININ SINIFLANDIRILMASI Yazılım şirketlerini otuz tipe bölebiliriz, yazının esas amacı bu olmadığı için kabaca soyutlayıp dört

temel gruba ayıralım: 1. İHALE ŞIRKETLERI: Bunlar devlet kurumlarına, özel sektördeki müşterilerine, yurtdışındaki ihtiyaç sahiplerine terzi usülü proje yaparlar. Müşteri ihtiyacı ortaya

koyar, bu firmalar da geliştirir. Ne kadar benzer iş alabilirlerse maliyetleri bu ölçüde düşer. 2. ANA SEKTÖRÜ FARKLI OLAN, AMA BÜNYESINDE BOL MIKTARDA YAZILIMCI BULUNDURAN ŞIRKETLER:

Bankalar, telekom operatörleri, donanım/araç üreten savunma şirketleri gibi ürettiği ana iş yazılım olmayan, ama ürünlerinin bir parçası olarak yazılım üreten/ürettiren şirketler. 3.

ALTYÜKLENICI YAZILIM ŞIRKETLERI: Genellikle ilk iki gruptaki şirketlere iş yapmaya çalışan firmalar. 4. ÜRÜN ŞIRKETLERI: Belirli bir ürünü/ürün ailesini geliştirip piyasaya süren veya hizmet

satan şirketler. Bu bir oyun, eğitim sitesi, yazılım altyapısı, bulut tabanlı bir servis, alışveriş sitesi vs olabilir. Ne taraftan bakıldığına bağlı olarak belki de alışveriş siteleri bu

kategori yerine 2. kategoride de ele alınabilir. > Günümüzde büyük dediğimizde aklımıza gelen Google , > Facebook, Amazon, Twitter 4. kategori olan ürün şirketi grubuna > düşen 

şirketler. Peki bu iş o kadar karlı ise, neden en çok > şirket olması gereken alanda yeteri kadar şirket yok, > cevaplanması gereken asıl soru bu. TÜRKIYE’DEKI YAZILIM İŞGÜCÜNÜN

KALITESI VE MIKTARI Bu yazıyı okuyorsanız muhtemelen Türkiye’den yurtdışına ciddi yazılımcı göçü olduğunu biliyorsunuzdur. Bundan da anlaşılacağı gibi, öncelikle Türkiye’de özellikle büyük

üniversitelerde yetişen yazılımcıların kalitesi halen iyi seviyede. Halen diyorum çünkü Tıp Fakültelerinin popülerleşmesiyle Bilgisayar Mühendislikleri 10 küsür yıldır düşüşte. _(Büyük

üniversitelerimizin Bilgisayar Mühendisliği lisans eğitimleri nispeten iyi seviyede, esas sorun lisans sonrası eğitimde, bu da başka bir yazı konusu)_ > Özetle, Türkiye’de kaliteli 

yazılım üretebilecek nitelikli > yazılımcılar sayı olarak yetersiz olsa da yetişiyor, ama bunun > ciddi bir kısmını yurtdışına kaybediyoruz. TÜRKIYE’DE KALAN YAZILIMCILARIN İŞ

TERCIHLERI Türkiye’de şu anda halen mevcut yazılımcı nüfusunun büyük bir kısmını ilk iki grup şirket elinde tutmakta. 4. grupta çalışan mühendis sayısı göreceli olarak oldukça az. Peki,

madem esas potansiyel 4. grupta, neden bu tarafta daha çok çalışan yok bunu inceleyelim. Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisini çok seviyorum, sevgililer arası ilişkiden, toplumun

modellenmesine, bireylerin tercihlerinin açıklanmasına kadar pek çok farklı alanda kullanılabiliyor. Türkiye’de üst seviye üniversitelerden mezun olup garanti iş isteyen mühendisler var.

Doğru veya yanlış demiyorum, sadece bir tespit. Bu insanlar genelde ailelerinin de yönlendirmesi ile mezun olduklarında garanti sayılabilecek işleri tercih ediyor. Burada özellikle savunma

sanayiine ayrı bir başlık açmak lazım, milli duygularla özellikle bu sektörde çalışmak isteyenler olabiliyor. > Nitelikli yazılımcı iş gücünün Türkiye’de kalanlarından > bir kısmı daha

 garanti olması, milli duygular gibi sebeplerle ilk > iki kategorideki şirketleri tercih ediyor. YATIRIMCI EKSIKLIĞI Birkaç yıl içerisinde milyar dolar değere ulaşan pek çok şirketin ilk

aldığı yatırımlar birkaç milyon $ seviyesinde oluyor ve bu ilk yatırımla işlerini büyütebiliyorlar. Çoğu firmanın aldığı ilk yatırım İstanbul’da iyi bir semtte ortalama bir daire fiyatı

seviyesinde. Ülkemizde ciddi sermayesi olan, yazılım şirketlerine yatırım yapabilecek çok sayıda kişi olmasına rağmen henüz yatırımcı kültürü yeterince gelişmiş değil. Bunun temel sebepleri

olarak aklıma gelenler aşağıdakiler: * YATIRIM ALIŞKANLIKLARI: Toplum olarak gayrimenkul yatırımını seviyoruz :) Zenginliğini yazılım sektöründen kazanmış kişiler bile yazılım sektörü yerine

daha az riskli gördükleri gayrimenkul, taksi dolmuş hattı gibi alanlara yatırım yapmayı tercih edebiliyor. * YAZILIM ALANINDA BAŞARI ÖRNEĞI FIRMA SAYISININ AZ OLMASI: Yatırımcılar daha çok

kar olasılığı yüksek, risksiz işlere yatırım yapmayı tercih ediyor. Ülkemizde yeni yeni başarı örnekleri görünse de henüz özellikle sektör dışındaki yatırımcıların dikkatini çekecek kadar

başarı hikayesi yok. * TEKNOLOJI BILGI SEVIYESININ EKSIKLIĞI: Yurtdışında sanatçısından iş adamına teknoloji bilgi birikimi yüksek çok sayıda insan var. Ashton Kutcher’ın TechCrunch’taki

teknoloji ile ilgili konuşmasını dinlediğimde sahip olduğu teknolojik bilgi birikimi ve yatırım vizyonunun Türkiye’deki yazılım sektöründeki pek çok yöneticiden bile daha iyi olduğu

intibasına kapıldım. > Yatırımcı eksikliği konusu yumurta tavuk ilişkisine benziyor, > yeteri kadar yatırım olmadığı için yeteri kadar başarı > hikayesi çıkmıyor, başarı hikayesi 

çıkmadığı için yeteri > kadar yatırımcı gelmiyor. İŞ MODELI HATALARI, SATIŞ-PAZARLAMA EKSIKLIĞI Yukarıda saydığım maddeler genelde bu konular konuşulurken gündeme gelen maddeler. En az

yukarıdaki maddeler kadar önemli olan ama hakettiği ilgiyi görmeyen konu şirketin para kazanacağı iş modelinin düzgün belirlenmesi, satış ve pazarlama konuları. Özellikle biz yazılımcılar

arasında bu konular biraz angarya olarak görünür, ve de pek çok teknoloji girişimin başarısız olmasının ana sebebi bence bu konulara yeteri kadar önem ver(e)memeleri. > Başarı hikayesi 

olarak gördüğümüz şirketlerin farkı, teknik > yeteneklerinin yanında yönetim, satış-pazarlama konusunda yetkin > olmaları ve/veya yatırımcılarının bu konularda destek olması. Bu konuda

aslında teknoloji şirketlerinden ziyade, bu şirketlere yatırım yapacak oluşumların olgunlaşması ve yatırım yaptıkları teknoloji firmasına destek olmaları gerekiyor. Türkiye’de deneyip

başarısız olup aynı kişilerin Silikon Vadisinde başarılı olması hikayelerinin arkasındaki en önemli etken de bence bu. > Teknik yetkinliğe göre çok daha geride olduğumuz nokta, iş > 

modelini düzgün oturtacak, güncel teknoloji ticaretine hakim > yöneticiler ve güncel yöntemlerle dünya çapında profesyonel > satış pazarlama yapabilecek iş gücü eksikliği. _Not: Bu

yazı mutlak doğru olan herkesin ürün şirketlerinde çalışmasıdır, diğer sektörler kötüdür gibi bir anlamda yazılmamıştır, her mühendis, her iş, her sektör saygındır, ülkemizin hepsinde

gelişmeye, daha çok üretmeye ihtiyacı var :)_ TÜRKÇE YAYIN SOSYAL MEDYA HESAPLARI FACEBOOK: https://www.facebook.com/mediumturkiye TWITTER: https://twitter.com/mediumturkiye